Zmiany w przetargach dotykają też MICE

To najważniejsze pojęcia, z jakimi w ostatnim czasie musiały zapoznać się prywatne przedsiębiorstwa startujące w przetargach przeprowadzanych zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych. Po ponad trzech miesiącach od wejścia w życie nowelizacji tej ustawy wciąż budzi ona wiele kontrowersji.

Publiczne zlecenie to pewny zysk
Wśród przedstawicieli branży MICE zdania na temat udziału w publicznych przetargach są podzielone. Wiele firm nastawionych jest wobec nich bardzo sceptycznie. – Skórka nie warta wyprawki – podsumowuje Dominik Dzwonkowski, współwłaściciel agencji Royal Event. Nikt nie zaprzecza jednak, że w ostatnim czasie ilość zleceń, jakie branża MICE może pozyskać z sektora publicznego wzrosła. – Duży wpływ na to miał zastrzyk unijnej gotówki, który trafił do podmiotów, które wcześniej pieniędzy ten cel po prostu nie miały – tłumaczy Beata Karczmarska, właścicielka agencji Integra. – Punkt kulminacyjny nastąpił w związku z prezydencją Polski w UE – dodaje Violetta Lubacz, właścicielka agencji BOOM. – Udział w publicznych przetargach wymaga bardzo dużego zaangażowania ze strony agencji. Dochód z nich to jednak pewne pieniądze. Mało która agencja może sobie pozwolić na lekceważenie tego faktu.

Dlatego ostatnie zmiany przepisach wywołują komentarze w branży. – Jeszcze przed wejściem w życie budziły one wiele kontrowersji – mówi Violetta Lubacz. – Najwięcej zastrzeżeń rodzą przepisy dotyczące przesłanek wykluczenia wykonawcy z udziału w przetargu. Mogą one uderzyć w rzetelne firmy, którym z jakiegoś powodu nie udało się ukończyć choćby jednego zamówienia. Zmiany, o których mówi Lubacz wprowadzono za pomocą nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych z października ubiegłego roku. Weszła ona w życie 20 lutego tego roku (uzupełnia ją m.in. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego 2013 r. „w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane”; ono również obowiązuje od 20 lutego). Szczególnie mocno krytykowane są zmiany wprowadzone w art. 22 i 24 ustawy.

Prześwietlą uczestników przetargów
– Do art. 22 dodano zapis dający zamawiającemu dodatkową możliwość badania m.in. rzetelności i efektywności wykonawców w zakresie wcześniej realizowanych zamówień wykraczających poza wymagane doświadczenie w ramach warunków stawianych w oparciu o art. 22 ust 1 pkt. 2 – mówi Adam Wiktorowski, specjalista ds. zamówień publicznych z Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Konsultantów Zamówień Publicznych. – Więcej informacji nt. tego, w jaki sposób to „badanie” ma się odbywać znajduje się w rozporządzeniu. Zgodnie z tym dokumentem zamawiający może zażądać od uczestników przetargu wykazu wszystkich realizowanych robót budowlanych, dostaw i usług (w przypadku usług mowa jest o wykazie obejmującym ostatnie 3 lata).
Wiktorowski podkreśla, że nowe przepisy nie nakładają na zamawiających obowiązku dodatkowego badania rzetelności podmiotów uczestniczących w przetargu. Dają im jedynie taką możliwość. – Według mojego rozeznania w tej chwili jednostki zamawiające raczej z niej nie korzystają – mówi. – Przepisy, które to regulują są, mówiąc delikatnie, nieprecyzyjne.
Głośno dyskutowaną zmianą są również nowe zapisy, które pojawiły się w art. 24 ustawy. – Pojawiły się w nim nowe przesłanki, na podstawie których zamawiający ma obowiązek wykluczyć wykonawcę z udziału w przetargu – tłumaczy Wiktorowski. – Do dotychczasowego przepisu art. 24 ust 1 pkt. 1 dodano obowiązek wykluczenia również tych wykonawców, którzy zostali zobowiązani do zapłaty kary umownej, jeżeli jej wysokość wynosiła nie mniej niż 5% wartości zamówienia i została stwierdzona orzeczeniem sądu, które uprawomocniło się w okresie 3 lat przed wszczęciem postępowania przetargowego.
Kolejny powód wykluczenia z przetargu dotyczy ubiegania się o zamówienie wykonawców należących do tej samej grupy kapitałowej. – Za pomocą art. 24b oraz art. 26 ust. 2d ustawodawca nałożył na startujących w przetargach obowiązek złożenia wraz z wnioskiem lub ofertą listy podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej (lub oświadczenia o nienależeniu do takiej grupy) – mówi Wiktorowski.
– Nowe przepisy mówią o konieczności przeprowadzenia przez zamawiającego badania czy powiązania kapitałowe wykonawców, którzy złożyli odrębne oferty lub wnioski o dopuszczenie do udziału w tym samym postępowaniu, prowadzą do zachwiania uczciwej konkurencji pomiędzy wykonawcami w postępowaniu o udzielenie zamówienia.

Dialog techniczny po stronie plusów
W omawianej nowelizacji pojawił się też zapis, który jest pozytywnie oceniany przez firmy z branży MICE. – Chodzi
o wprowadzenie do ustawy instytucji dialogu technicznego
– mówi Violetta Lubacz. – Dzięki niej zamawiający może zwrócić się do podmiotów trzecich o udzielenie informacji, jak stworzyć dobrą i czytelną ofertę oraz jakie wymagania powinien zawierać SIWZ, aby zamawiający otrzymał rzeczywiście to, na czym mu zależy. W naszej ocenie może doprowadzić to do podniesienia jakości składanych ofert i wpłynąć pozytywnie na cały rynek. Jednak dopiero praktyka stosowania nowych przepisów pokaże czy zostały one dobrze skonstruowane.
Adam Wiktorowski z OSKZP wskazuje na jeszcze dwie istotne zmiany, które mogą dotyczyć firm z branży MICE. – Chodzi o uprawnienia dane zamawiającym do sprawdzania, jakie są możliwości firm uczestniczących w przetargu w zakresie dysponowania zasobami podmiotu trzeciego (np. podwykonawcy).
Do ustawy wprowadzono przepis znoszący obowiązek przedkładania przez firmy dokumentów potwierdzających należyte wykonanie zamówień. Dotyczy to jednak tylko sytuacji, w której odbiorcą tych zamówień był ten sam podmiot, w którego przetargu dana firma po raz kolejny startuje.
Prawo zamówień publicznych to jeden z częstej krytykowanych aktów prawnych. Każda jego nowelizacja jest szeroko dyskutowana, zarówno przed, jak i po wprowadzeniu. Wiele wskazuje na to, że atmosfera wokół niej prędko nie ostygnie. W planach jest bowiem wprowadzenie w życie kolejnych nowelizacji. Nowością, z którą przedstawiciele branży MICE wiążą najwięcej nadziei są zapowiadane zmiany w zasadach wyłaniania zwycięzców przetargu. To może oznaczać, że najgorętsze dyskusje ws. zmian w ustawie prawo zamówień publicznych dopiero przed nami. (kos)